مناسبتهای روز بیست وسوم اسفند ماه

- تصویب تشکیل سازمان اطلاعات و امنیت کشور در مجلس شورای ملی (1335 ش.)

- رحلت عالم مجاهد و روحانی مبارز آیت الله «سید ابوالقاسم کاشانی» (13240ش.)

- اعلان موضع سرکوب از طرف رژیم پهلوی (1341 ش.)

- شهادت حاج «عباس کریمی» فرمانده لشکر 27 محمد رسول الله (ص) در جریان جنگ تحمیلی (1363ش.)

- اولین اقدام تلافی جویانه جمهوری اسلامی ایران علیه موشک باران تهران (1363ش.)

- آغاز عملیات کوچک ظفر 7 در منطقه سلیمانیه عراق توسط سپاه پاسداران (1366ش.)

- آغاز عملیات والفجر 10 در منطقه حلبچه (1366 ش.)

- آغاز عملیات بیت المقدس 3 توسط سپاه (1366 ش.)

- روز همبستگی مردم ایران با مردم لبنان

- تصویب لایحه مدارس غیرانتفاعی در کشور از سوی مجلس شورای اسلامی(1366ش.)

1 – کلمه ساواک مخفف "سازمان اطلاعات و امنیت کشور" است که طرح تشکیل آن در 23 اسفند 1335 توسط مجلس شورای ملی به تصویب رسید. این سازمان مخوف از ابتدای سال 1336، همزامان با آغاز به کار دولت منوچهر اقبال، با ریاست سپهبد تیمور بختیار عملاٌ تأسیس شد. فلسفه وجودی ساواک، برقراری سیستم سرکوب به منظور مقابله با حرکتهای سیاسی مخالف رژیم و نیز از بین بردن مبارزه و مقاومت ملت مبارز ایران بود. از آنجا که حکومت نظامی، برای سرکوب مخالفین و در وضعیت ویژه، خواه ناخواه حالتی موقتی داشت، سیستم ساواک به صورت دائمی با همان اهداف، جایگزین حکومت نظامی گردید. ساواک که از یک سو با سازمان جاسوسی آمریکا "سیا" و از سوی دیگر با سازمان اطلاعاتی رژیم صهیونیستی "موساد" در ارتباط بود، به تدریج به یک سازمان مخوف و جهنمی مبدل شد. ساواک در طول حیات سیاه خویش، شرم آورترین فجایع و رقت بارترین تراژدیها و ننگین ترین جنایتها را علیه ملت ایران و به ویژه در مورد مبارزان نهضت اسلامی ایران آفرید. ساواک دارای تیمهای تعقیب و مراقبت بود که با تجهیزات پیشرفته، هرکس را که به هر اتهامی دستگیر می نمود، نخست برای به دست آوردن اطلاعات مورد نظر به شکنجه گاهها روانه می کرد و سپس تسلیم دادگاههای فرمایشی نموده، آنگاه به زندانهای مخوف، گسیل می نمود. قساوت و بی رحمی ساواک در شکار متهمان و شکنجه دادن و زندانی کردن در سیاه چالها تا به آنجا رسید که دبیرکل سازمان عفو بین الملل، در سال 1353 ش. اعلام کرد، کارنامه هیچ کشوری در جهان، سیاهتر از کارنامه ایران در زمینه حقوق بشر نیست. اعمال ساواک از تعقیب، دستگیری، شکنجه و محاکمه، گرفته، تا زندانی کردن، بر خلاف قانون و کاملاٌ خودکامه بود و تنها با فرمان شخص محمدرضا شاه انجام می شد. این روش، به مدت حدود بیست و دو سال در کشور جاری بود تا آنکه در روزهای پایانی عمر ننگین رژیم پهلوی، شاپور بختیار برای فرونشاندن خشم مردم، لایحه انحلال ساواک را به مجلس برد و در حالیکه انقلاب، تمام کشور را در بر گرفته بود و عملاٌ قدرت از دست رژیم خارج شده بود، لایحه انحلال ساواک در اقدامی عوام فریبانه و بسیار دیر، یک روز قبل از پیروزی انقلابی اسلامی، به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

2 – آیت الله سید ابوالقاسم، فرزند سید مصطفی حسینی کاشانی در سال 1261 ش. (1300 ق.) در تهران متولد شد. وی در 16 سالگی در خدمت والد بزرگوارش به قصد حج بیت الله الحرام راهی مکه شد و پس از آن، در نجف اقامت گزید. سیدابوالقاسم، علوم مختلف را در محضر والد معظم خود و بزرگانی نظیر آخوند ملا محمد کاظم خراسانی و میرزا حسین خلیلی تهرانی و سایر علما، تلمّذ نمود و در 25 سالگی به درجه رفیع اجتهاد نایل آمد. وی در جریان جنگ جهانی اول، زمانی که انگلیسیها با نیروی عظیمی به قصد تسلط بر عراق، به مناطق شرقی حمله ور گردیدند، به همراه جمعی از علما، وارد جنگ با آنان گردید و باعث شکست انگلیسیها شد. از این رو، وقتی که آیت الله کاشانی وارد تهران شد، انگلیسیها به دلیل شکستی که خورده بودند با ایشان دشمنی داشتند و در زمان دولت قوام السلطنه به دستور آنها چند بار او را تبعید کردند، به طوری که 18 ماه در حبس و زندان متفقین به سر برد.وی پس از رهایی از زندان، علیه سه جناح ضد اسلامی، یعنی استعمارگران، استبداد حکومتی و احزاب ضد دینی به مبارزه برخاست. یکی از خط مشی های اصولی آیت الله کاشانی، حفظ وحدت و یکپارچگی ملت در برابر دشمن خارجی بود و بارها در پیام و اعلامیه های خود، مردم را به هوشیاری در برابر توطئه های آنان، فرا می خواند. آیت الله کاشانی ترجیح می داد به عنوان یک رهبر اسلامی در پشت صحنه سیاست کشور، نیروهای سیاسی و توده های وسیع مسلمان را در صحنه نگه داشته و از یک دولت ملی و مردمی حمایت کند. از این رو با روی کار آمدن دولت دکتر مصدق، زمینه های این حمایت باعث قدرت دولت و مجلس در تصویب لایحه ملی کردن صنعت نفت شد، هر چند در نهایت با ایجاد اختلاف بین نیروهای ملی و مذهبی، کار به کودتای آمریکایی 28 مرداد 1332 و انزوای آیت الله کاشانی انجامید. سالهای پایانی عمر این مجاهد فی سبیل الله در خانه نشینی و بیماری سپری شد تا این که سرانجام در 23 اسفند 1340 ش. برابر با 7 شوال 1381 ق. در هشتاد سالگی، دعوت حق را لبیک گفت و به سوی حق تعالی شتافت. در آن روز، تهران در مرگ پیشوای خود تعطیل عمومی بود و تشییعی بسیار باشکوه برگزار گردید تا اینکه پیکر این عالم مجاهد در جوار حضرت عبدالعظیم در ری به خاک سپرده شد.

3 – پس از رد لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی و نیز تحریم لوایح شش گانه شاه و ملت معروف به انقلاب سفید از جانب حضرت امام خمینی (ره)، محمدرضا پهلوی درصدد بود تا به هر قیمت، مخالفان خود را سرکوب کند. از این رو یک روز پس از اعلام تحریم عید نوروز توسط امام خمینی، شاه در یک سخنرانی و با لحنی خشن، خواهان سیاست سرکوب مخالفان گردید. نطق یاوه گویانه شاه در 23 اسفند ماه 1341 در پایگاه وحدتی دزفول، پرده از چهره فریبکارانه رژیم برداشت و شاه، رسماٌ با روحانیت و رهبری نهضت، اعلام جنگ نمود و مخالفان را به مرگ، تهدید کرد. اعلام موضع سرکوب از طرف شاه، موجی از بگیر و ببند و اسارت و زندان و شکنجه و تبعید و محدودیتهای غیرقانونی در سراسر کشور به وجود آورد و خود، موجب اوجگیری بیشتر مبارزه گردید. این امر، علما و مردم را به مقاومت در برابر رژیم مصمم تر ساخت و در طی مسیر مبارزه علیه ستمکاریهای طاغوت استوارتر نمود. اولین عکس العمل رژیم پس از سخنرانی شاه، یورش وحشیانه مزدوران پهلوی به مدرسه فیضیه در قم در دوم فروردین 1342 بود که سرآغاز حرکتی نوین، بر ضد رژیم منحوس پهلوی گردید.

4 – سردار رشید اسلام، برادر حاج عباس کریمی در سال 1336 ش. در یکی از روستاهای اطراف کاشان به دنیا آمد و پس از طی دوران تحصیل و اخذ دیپلم، به عنوان درجه دار، وارد ارتش شد. وی در دوران سربازی، اعلامیه های امام خمینی را مخفیانه تهیه می کرد و بین سربازان، پخش می نمود. همزمان با تشکیل کمیته استقبال از امام، عباس کریمی نیز به این کمیته پیوست و جزو نیروهای انتظامی مراسم بود. پس از پیروزی انقلاب، شهید کریمی اولین کسی بود که برای تشکیل سپاه پاسداران در کاشان، اقدام کرد و به عضویت رسمی آن درآمد. او در جریان غائله کردستان و فتنه عناصر ضد انقلاب، راهی مریوان شد و در ریشه کنی این تحریکات، نقشی فعال ایفا کرد. این شهید گرانقدر با آغاز جنگ تحمیلی به جبهه های نور علیه ظلمت شتافت و در عملیاتهای گوناگون سپاه، فرماندهی برخی از نیروهای جان بر کف سپاه را به عهده گرفت. سردار عباس کریمی، پس از چندی به فرماندهی تیپ سوم سلمان از لشکر 27 محمد رسول الله منصوب گردید و تا عملیات بزرگ و غرور آفرین خیبر در این مسؤولیت، انجام وظیفه کرد. با شهادت سردار رشید سپاه اسلام، شهید محمد ابراهیم همت در عملیات خیبر، حاج عباس کریمی فرماندهی این لشکر را بر دوش کشید تا اینکه پس از جانفشانی های بسیار، در تاریخ 23 اسفند 1363 ش. در عملیات غرور آفرین بدر در منطقه شرق رود دجله، عاشقانه به آرزوی دیرین خود رسید و شربت شهادت نوشید.

5 – متعاقب تهدید عراق مبنی بر حمله موشکی به تهران و بمباران این شهر در اوایل زمستان 1363، اقدام تلافی جویانه ایران در برابر رژیم بعث عراق، با پرتاب سیزده موشک به شهرهای بغداد و کرکوک، شکل گرفت و موجبات وحشت دشمن و پشتیبانان غربی اش گردید. عراقیها پس از وقوع چهار انفجار در بغداد، همچنان اصابت موشک به این شهر را تکذیب می کردند و این انفجارها را حاصل اقدامات خرابکارانه داخلی اعلام می نموند. اما وقوع انفجارهای پی در پی در بغداد و سردرگمی مقامات عراق، اوضاع را در این شهر دستخوش تغییر کرد و دیپلماتهای غربی ساکن در بغداد را در هراس و نگرانی فرو برد. این حملات که تا چند ماه ادامه یافت، وضعیت ناهنجاری را برای عراقیها در شهر بغداد به وجود آورد و علاوه بر آن، با همت نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سیستم موشکی زمین به هوا برای دفاع از تهران در برابر هواپیماهای عراقی تقویت شد.

6 – عملیات والفجر 10 از بامداد 23 اسفند 1366 با رمز مقدس یا رسول الله (ص) توسط دلیر مردان سپاه اسلام و در منطقه حلبچه، با هدف آزادسازی بخش وسیعی از استان سلیمانیه و انهدام ماشین جنگی دشمن در پنج مرحله به اجرا گذاشته شد. این عملیات زمانی صورت گرفت که شهرهای مختلف ایران، به شدت از سوی دشمن بمباران می شد و عملیات مقابله به مثل نیز با قاطعیت از طرف جمهوری اسلامی انجام می شد. نتایج این عملیات عبارتند از: تلفات نیروی انسانی دشمن 6000 نفر اسیر، 11000 نفر کشته و زخمی؛ سایر نتایج: به تصرف درآمدن120 کیلومتر مربع شامل بخشی از استان سلیمانیه عراق موسوم به دشت زور شامل شهرهای حلبچه، دوحیله و خورمال؛ تجهیزات و امکانات: تانک و نفربر: 450 دستگاه انهدامی، 90 دستگاه اغتنامی، دستگاه مهندسی: 13 دستگاه انهدامی 800 دستگاه اغتنامی، هواپیما: 10 فروند انهدامی، هلیکوپتر: 1 فروند انهدامی، واکنش رسانه های خبری و کارشناسان و تحلیل گران محافل سیاسی – نظامی نسبت به عملیات والفجر 10 در فضای ناشی از حملات موشکی عراق به تهران انجام گرفت. ابعاد و تبعات موشک باران تهران که برای نخستین بار انجام می گرفت، قبل از عملیات والفجر 10 در کانون توجهات قرار داشت؛ ولی نتایج درخشان این عملیات، اعجاب و تحسین رسانه های خبری دنیا را برانگیخت. البته این عملیات، بیشتر بدان جهت مورد توجه قرار گرفت که شهر کردنشین حلبچه، دو روز بعد، در 25 اسفند 1366 هدف سلاحهای مرگبار شیمیایی قرار گرفت و هزاران نفر از کردهای ساکن آن را به کام مرگ فرستاد.

7 – عملیات بیت المقدس 3 بار رمز مقدس یا موسی بن جعفر (ع) در منطقه عمومی استان سلیمانیه عراق توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و با هدف آزادسازی ارتفاعات شمال سلیمانیه و پاسخ به شرارتهای عراق در بمباران مناطق مسکونی صورت گرفت. در این عملیات که در دو مرحله انجام شد، علاوه بر انهدام مقدار قابل توجهی ادوات سنگین و نیمه سنگین دشمن، تعداد 1100 تن از نفرات دشمن کشته و زخمی و تعداد هشتاد تن از آنها به اسارت نیروهای اسلام درآمدند. همچنین علاوه بر ساقط کردن یک فروند هواپیما و انهدام یک تیپ پیاده دشمن، ارتفاعات و مناطق مورد نظر، به دست رزمندگان اسلام افتاد.

مناسبتهای روز بیست و دوم اسفند ماه

- افتتاح نمایشگاه هفت هزار ساله هنر ایران در شهر «اسن» آمریکا (1340ش.)

 - اعلام عزای عمومی در عید نوروز 1342 توسط امام خمینی (ره) (1341 ش.)

- ارتحال فقیه و عالم دینی، آیت الله «میرزا هدایت الله وحید گلپایگانی» (1352 ش.) - تأسیس «بنیاد شهید انقلاب اسلامی» به فرمان امام خمینی (1358ش.)

- درگذشت «استاد حسین گل گلاب» نویسنده، مترجم و موسیقیدان معاصر (1363 ش.)

- روز بزرگداشت شهدا

1 - پس از رحلت آیت الله بروجردی محمدرضا پهلوی که تصور می کرد صحنه، از افراد مؤثر خالی شده است درصدد برآمد انقلاب به اصطلاح سفید خود را به رفراندوم بگذارد. اما این عمل او با تحریم علما از جمله حضرت امام خمینی مواجه شد. در نهایت همه پرسی فرمایشی رژیم در ششم بهمن 1341 انجام شد و با سر و صدای فراوان تبلیغاتی، از حضور گسترده مردم در این رفراندوم خبر دادند. حضرت امام خمینی با احساس خطر از وضعیت به وجود آمده، جهت آگاهی مردم از اوضاع، در اعتراض به اعمال رژیم پهلوی، طی پیامی به علما و مراجع در بیست و دوم اسفند 1341 ش، عید نوروز سال 1342 را عزا اعلام نموده و جلوس خود و علما در ایام نوروز را به عنوان تسلیت به امام عصر (عج) قرار دادند. ایشان، همچنین تأکید فرمودند:«علما با استفاده از این رویه، مردم را به مصیبتهای وارده بر اسلام و مسلمین متوجه نمایند». حضرت امام همچنین ضمن اخطار شدید اللحن به دولت، خواستار برکناری کابینه مستبد وقت گردیدند. به پیروی از خواسته رهبر نهضت، علمای تهران نیز عید سال 1342 را عزا اعلام نمودند.

2- آیت الله میرزا هدایت الله فرزند ملا محمد جواد وحید گلپایگانی در سال 1269 ق. (1308ش.) در قریه گوگد گلپایگان به دنیا آمد. وی مقدمات و سطوح را در زادگاهش نزد پدر، فرا گرفت. آنگاه راهی اراک شد و از محضر آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی و دیگر استادان بهره برد. آیت الله وحید گلپایگانی همزمان با ورود آیت الله حائری یزدی به قم و تأسیس حوزه علمیه، به همراه استاد، راهی گلپایگان شد و پس از تأسیس حوزه علمیه گلپایگان خود، به تدریس در آنجا همت گماشت. ایشان پس از سالیانی، همزمان با ورود آیت الله بروجردی، به قم در سال 1323 ش، رهسپار آنجا شد و در حلقه درس ایشان حاضر گشت. آنگاه به تهران رفت و تا پایان عمر نزدیک به سی سال، به انجام وظایف دینی و تدریس در مدرسه عالی سپهسالار پرداخت. آیت الله وحید بهبهانی سرانجام در بیست و دوم اسفند 1352 ش. برابر با هفدم صفر 1394 در تهران درگذشت و در قبرستان شیخان در قم، مدفون گردید.

3 – هدف از تشکیل نهاد انقلابی بنیاد شهید، رسیدگی و از صیانت از خانواده های شهدای گرانقدر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی است. البته این مسأله در تاریخ معاصر ایران، ریشه دارد. زیرا پس از قیام 15 خرداد 1342، گروهی از روحانیون مبارز و افراد نیکوکار به دستور حضرت امام، در جهت رسیدگی به خانواده های معظم شهدا عمل می کردند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فرمان امام خمینی (ره) برای رسیدگی به مسایل رفاهی، مادی، معنوی و فرهنگی خانواده معظم شهیدان، این بنیاد تشکیل یافت که با آغاز جنگ تحمیلی، بیشتر شدن تعداد شهدا، وظیفه و تکلیف بنیاد شهید سنگین تر شد. احیا، حفظ و ترویج فرهنگ ایثار و شهات طلبی، زنده نگه داشتن یاد شهیدان و حفظ آثار آنان، تجلیل و تکریم از خانواده های معظم شهیدان، جدیت در امور فرهنگی خانواده های شاهد، خوداتکایی و قانونمند کردن ارائه خدمات به آنان و بسیج امکانات نظام به منظور پراکندن عطر ملکوتی شهادت در جامعه، محور فعالیتهای این نهاد مقدس است.

4 – حسین گل گلاب فرزند میرزا مهدی خان مصور الملک، نقاش و عکاس دوره قاجار، در سال 1274 ش. در تهران به دنیا آمد. وی از سال 1298 تا 1307 ش. تدریس علوم طبیعی در مدرسه دارالفنون را عهده دار شد و دوازده جلد کتاب در رشته علوم طبیعی تألیف نمود. گل گلاب بعدها به معاونت دانشکده علوم و ادبیات، منصوب گردید و به دریافت درجه دکترا در رشته علوم نایل شد. وی از 1314 به هنگام تشکیل فرهنگستان ادب فارسی به سبب تخصص در معادل یابی در رشته های علمی به عضویت پیوسته این مؤسسه برگزیده شد و در 1315 به سردبیری فرهنگستان رسید. دکتر گل گلاب همچنین به کار ترجمه و موسیقی علاقمند بود و چندین اثر از او در این زمینه به جای مانده است. وی موسیقی می دانست و سرود هم می ساخت. او با انجمن موسیقی ملی در زمینه تصنیف و سرود، همکاری داشت و از جمله سرودهای ساخته شده توسط این استاد می توان به «ای ایران، ای مرز پرگهر» و «آذربایجان» اشاره کرد. از این نویسنده و هنرمند آثار متعددی به جای مانده که تاریخ طبیعی، جغرافیا و گیاه شناسی از آن جمله اند. استاد گل گلاب به هنگام فوت 89 سال داشت.

مناسبتهای روز بیست و یکم اسفند ماه

- رحلت فقیه و دانشمند مسلمان ایرانی آیت الله «شیخ محمد صالح حائری مازندرانی» (1349 ش.)

- صدور پیام حضرت امام خمینی درباره تحریم شرکت در حزب شاهنشاهی رستاخیز(1353ش.)

- رحلت عالم ربانی آیت الله «محمود انصاری قمی» از علمای مشهور تهران (1363ش.)

1 – آیت الله شیخ محمد صالح حائری مازندرانی در حدود سال 1260 ش. (1298 ش.) در شهر مقدس کربلا به دنیا آمد. وی در ابتدا ادبیات عرب را فرا گرفت و دروس دیگر سطح و فلسفه و منطقه را از محضر پدر و برادرش استفاده نمود. هنوز 15 سال از عمر محمد صالح نمی گذشت که «رساله غساله» را تألیف کرد و به مرحوم آخوند خراسانی عرضه نمود. آخوند با مشاهده این رساله و پی بردن به نبوغ و استعداد بی نظیر این نوجوان، وی را با خود به نجف اشرف برد و پس از سالیانی در شمار شاگردان بزرگ آخوند گردید. ایشان همچنین از محضر بزرگانی همچون میرزا حسین خلیلی و ملااسماعیل بروجردی فقه و اصول و حکمت آموخت و به مدارج والای علمی رسید. تلاش علمی و ذوق سرشار شیخ محمد صالح، توجه همه صاحب نظران را به خود جلب کرد، چرا که کتابها و وسایل زیادی را به تألیف درآورده بود و حتی در شانزده سالگی به درجه اجتهاد نایل آمد. آیت الله مازندرانی در 26 سالگی راهی بابل گردید و در آنجا به اقامه شعائر دینی و خدمات مذهبی مشغول شد و بعدها مرجع دینی بسیاری از مؤمنین شد. شیخ محمد صالح در زمان رضاخان پهلوی، سخنان قاطعی در مسجد جامعه بابل ایراد کرد و از حکومت شخص شاه انتقاد نمود که به حبس وی در تهران انجامید. بر اثر این حرکت، قرار بر اعدام ایشان شد که به دلیل اعتراض شدید مراجع وقت، به آزادی و تبعید وی به سمنان منجر گردید و این عالم بزرگ تا پایان عمر، در سمنان اقامت گزید. از این عالم ربانی در حدود سیصد تألیف و رساله بر جای مانده که حکمت بوعلی در 5 جلد، سیمای ایمان، دیوان الادب و تاریخ معارف امامیه از آن جمله اند. این فقیه مجاهد سرانجام پس از عمری خدمت و تلاش و زندگی پربار، در 21 اسفند 1349 ش. برابر با سال 1391 ق. در سن 89 سالگی در سمنان به لقاء الله پیوست و پس از تشییعی باشکوه، در جوار حرم حضرت ثامن الحجج (ع) به خاک سپرده شد.

2 – پس از تشکیل حزب شاهنشاهی رستاخیز در 11 اسفند 1353 و دعوت رژیم، از مردم برای عضویت در آن و تهدید دستگاه جور به خروج از کشور برای کسانی که عضو حزب نشوند، حضرت امام خمینی که در آن زمان در نجف اشرف به سر می بردند، طی پیامی، شرکت در این حزب دین ستیز را حرام و کمک به استیصال مسلمین عنوان کردند. ایشان در این پیام فرمودند: «نظر به مخالفت این حزب با اسلام و مصالح ملت مسلمان ایران، شرکت در آن بر عموم ملت حرام و کمک به استیصال مسلمین است و مخالفت با آن از روشن ترین موارد نهی از منکر است و چون این نغمه تازه که به دستور کارشناسان یغماگر برای اغفال ملت از مسایل اساسی از حلقوم شاه برخاسته تا کشور را بیش از پیش، خفقان زده کند و راه را برای مسایلی که در نظر دارند، باز نمایند، لذا لازم است حسب وظیفه، تذکراتی بر همه باشد که ملت مسلمان، تا فرصت از دست نرفته، با مقاومت بیش از پیش و همه جانبه، جلوی این نقشه های خطرناک را بگیرند. درباره این حزب به اصطلاح رستاخیز ملی ایران باید گفت این عمل با این شکل تحمیلی، مخالف قانون اساسی و موازین بین المللی است و در هیچ یک از کشورهای عالم نظیر ندارد».

3 – آیت الله حاج شیخ محمود انصاری قمی در حدود سال 1300 ش. (1340 ق.) در خانواده ای با تقوا و فضیلت در قم، به دنیا آمد. او در ده سالگی، پدر را از دست داد و تحت سرپرستی برادرانش، دروس اولیه را فرا گرفت. آیت الله انصاری در جوانی برای ادامه تحصیلات خود راهی حوزه نجف شد و از محضر آیات عظام: سید عبدالهادی شیرازی، سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی کسب فیض نمود. وی، بعدها از این بزرگواران و عالمان، نظیر حضرات آیات: سید محمدرضا گلپایگانی، سید احمد خوانساری و حضرت امام خمینی (ره) در سال 1342، در ترغیب و تشجیع علمای نجف به حمایت از امام راحل، نقش مهمی ایفا کرد و فعالیت زیادی نمود. ایشان در حدود سال 1343 ش. به تهران آمد و به فعالیتهای دینی و اجتماعی و امور خیریه پرداخت. آیت الله انصاری در کنار تأسیس دو مسجد و دو بیمارستان، در راه برطرف کردن مشکلات مردم، تلاش فراوانی از خود نشان می داد و در این راه از هیچ کوششی فروگذار نمی کرد. آیت الله انصاری مورد وثوق و اعتماد بسیاری از مراجع تقلید بود و تعدادی از آنان، امر غسل و تدفین خویش را به ایشان محول کرده بودند. از این عالم خدمتگزار، تألیفات چندی بر جای مانده که برخی از آثار ایشان عبارتند از: تقریرات درس فقه آیت الله سید محسن حکیم و تقریرات دروس فقه، اصول و تفسیر آیت الله خویی. سرانجام آن خدمتگزار صادق دین در سحرگاه 21 اسفند 1377 ش. برابر با 23 ذیقعده 1419 ق. در هفتاد و هفت سالگی بدرود حیات گفت و پس از تشییع باشکوه، در قبرستان شیخان قم به خاک سپرده شد.

مناسبتهای روز بیستم اسفند ماه

 - تشکیل نیروی هوایی ایران با هفت فروند هواپیما (1304 ش.)

- ترور «احمد کسروی» یکی از نویسندگان ضد مذهبی زمان طاغوت توسط فداییان اسلامی (1324ش.)

- رحلت فقیه برجسته و عالم مجاهد، آیت الله «حاج آقا حسین خادمی» (1363ش.)

- درگذشت «عبدالحمید عرفانی» شاعر پاکستانی (1368ش.)

- روز آبخیزداری

1 – در اواخر سال 1304 ش، چند فروند هواپیمای فرانسوی و روسی خریداری شد که با نام پرندگانی از قبیل عقاب، سیمرغ، کرکس، تیهو و ... خوانده می شدند. محل استقرار این هواپیماها، آبادی قلعه مرغی در جنوب غربی تهران انتخاب شد که وسعت کافی جهت نشستن هواپیما را داشت. پس از آن، عده ای دانشجو جهت گذراندن دوره های آموزشی خلبانی به کشورهای روسیه و فرانسه اعزام شدند. تا اینکه در همان سال، نیروی هوایی ایران تشکیل گردید. پس از مدتی، با تأسیس آموزشگاهها و دانشکده های خلبانی و فنی و دیده بانی، تربیت و آموزش نیروها نیز در داخل کشور انجام گرفت.

2 – سید احمد کسروی یکی از نویسندگانی بود که علیرغم این که در ابتدا خود در سلک روحانیت قرار داشت، ولی پس از مدتی، در اثر انحرافات فکری، به هتاکی علیه مقدسات دینی اسلام دست زد. آرای او در نقد مذهب شیعه، مسایلی بود که پیش از وی بر قلم برخی از نویسندگان اهل سنت جاری شده بود و علمای شیعه نیز پاسخ آنها را داده بودند، اما او با زبانی که از بی نزاکتی و هتاکی خالی نبود، همان انتقادها را رواج داد. کسروی ضمن اینکه مرتباً بر ضد علما و روحانیت شیعه هرزه گویی می کرد، وقتی که معارض و مبارزی در این مسیر برای خود ندید، پا را فراتر نهاده و شروع به هتاکی به ساحت مقدس امام جعفر صادق (ع) نمود و درصدد بود که با این بی شرمی و دریدگی، آخرین میزان غیرت و سرمایه های نهفته مکتبی شیعیان را ارزیابی کند. وقتی کار کسروی به این مرحله رسید، در تمام محافل دینی به ویژه در حوزه علمیه نجف اشرف، شور و غوغایی برپا شد. در این حال، هنگامی که کتابی از او در اهانت به ساحت مقدس امام صادق (ع) به دست سید مجتبی نواب صفوی رسید، وی کتاب را نزد علمای نجف برد و حکم ارتداد کسروی را از آیت الله العظمی حاج آقا حسین قمی، از مراجع بزرگ نجف، گرفت. از این رو، راهی ایران گردید و پس از چند بار مناظره، وقتی که کسروی را غیر قابل اصلاح دید، درصدد از میان بردن این مهره منحرف برآمد. اما در زمان حمله به کسروی، گلوله در تفنگ نواب، گیر کرد و تنها توانست او را زخمی کند. با این حال، پس از مدتی که از زندانی شدن نواب می گذشت، بر اثر فشار مردم و علما از حبس، آزاد شد و توانست علیه کسروی شکایت کند. پرونده ای برای کسروی تشکیل گردید و سرانجام هنگامی که او به دادگستری مراجعه نمود توسط یاران فداییان اسلام اعدام انقلابی شد. برادران امامی که عامل اصلی این ترور بودند نیز پس از مدتی بر اثر درخواستهای مکرر مردم و دفاع قاطع علما از زندان آزاد شدند. بدین ترتیب، نخستین اقدام انقلابی فداییان اسلامی به بار نشست و کسروی و اندیشه های پلیدش به گورستان تاریخ پیوست.

3 – آیت الله حسین خادمی اصفهانی در سال 1280 ش. (1317 ق.) در اصفهان به دنیا آمد. وی پس از فراگیری مقدمات و سطح، به نجف اشرف رفت و از محضر استادانی چون میرزای نائینی، سیدابوالحسن اصفهانی و شیخ محمد جواد بلاغی بهره مند شد. آیت الله خادمی در 26 سالگی به مقام رفیع اجتهاد نایل گشت و پس از بازگشت به اصفهان، حلقه درس فقه و اصول خود را تشکیل داد و شاگردان فراوانی تربیت نمود. ایشان در جریان کشف حجاب، با سخنرانیهای آتشین خود به مبارزه با رژیم رضاخان برخاست و در ملی شدن صنعت نفت نیز در کنار آیت الله کاشانی و شهید نواب صفوی فعالیت زیادی نمود. آیت الله خادمی از آغاز نهضت امام خمینی، در تشویق و ترغیب مردم در برپایی جنبش اسلامی ضد سلطنتی و بیان اهداف امام، در اصفهان نقش ارزشمندی ایفا نمود. از آیت الله سید حسین خادمی تألیفات متعددی بر جای مانده که کتاب رهبر سعادت در زمینه اثبات دین اسلام با دلایل علمی، فلسفی، تاریخی و با تحلیلهای منطقی، شهرت دارد. این عالم بزرگوار در 20 اسفند 1363 ش. در 86 سالگی در اصفهان بدرود حیات گفت و در آن شهر مدفون گردید.

4 – دکتر عبدالحمید عرفانی شاعر معاصر پاکستانی، در احیای فرهنگ اسلامی و مقابله با تهاجم فرهنگی غرب، سهم به سزایی داشت و از شاگردان برجسته محمد اقبال لاهوری، فیلسوف و شاعر معروف پاکستان بود. دکتر عرفانی بیش از چهل کتاب در زمینه های مختلف ادبی تألیف کرد که تعدادی از آنها در ایران به چاپ رسیده است. وی قبل از تأسیس کشور پاکستان به عنوان استاد زبان انگلیسی به ایران می آمد و پس از تشکیل کشور مستقل پاکستان، رایزن فرهنگی و مطبوعاتی سفارت پاکستان در تهران شد. دکتر عرفانی در سالهای آخر عمر، در دانشگاه پنجاب هند به تدریس مشغول بود تا این که در هشتاد سالگی درگذشت.

مناسبتهای روز نوزدهم اسفند ماه

 - رحلت «سید جمال الدین اسدآبادی» اندیشمند و مبارز مسلمان (1275 ش.)

- رحلت فقیه جلیل «سید محمد مهدی خوانساری» (1284 ش.)

- دستور محمدرضا پهلوی برای تشکیل مجلس مؤسسان جهت تغییر قانون اساسی (1327 ش.)

- شهادت سردار بزرگ خیبر سرلشکر پاسدار «حاج محمد ابراهیم همت» (1362ش.)

- عملیات بزرگ بدر در هورالهویزه با رمز یا فاطمة الزاهرا (1363ش.)

- شهادت حاج «حبیب الله افتخاریان» فرمانده سپاه مریوان (1363 ش)

- آغاز مجدد حملات وحشیانه موشکی متجاوزان بعث عراق به تهران و شهرهای دیگر (1366 ش.)

- درگذشت دکتر«عباس ریاضی کرمانی» استاد نجوم (1367ش.)

- انتخاب دکتر «محمود حسابی» به عنوان مرد فیزیک سال 1990 میلادی (1369ش.)

1 – روحانی مجاهد، سید جمال الدین اسد آبادی در سال 1217 ش. (1254ق.) در اسدآباد همدان در خانواده ای روحانی چشم به جهان گشود. پس از فراگیری مقدمات در زادگاه خود، برای ادامه تحصیل به قزوین، تهران و نجف اشرف رفته و از محضر شیخ انصاری و ملاحسینقلی همدانی استفاده برد. در سال 1232 ش. به دستور شیخ انصاری عازم هند شد تا مردم آن دیار به ویژه مسلمانان را علیه استعمار انگلستان بسیج کند. او در این راه متحمل رنج فراوان گردید و در راستای این هدف، به کشورهای عثمانی، مصر، فرانسه، افغانستان، انگلستان، عراق و ایران سفر نمود. از آنجا که سید، خود بنیانگذار اتحاد ملل اسلامی و وحدت شیعه و سنی بود، تعمداً ملیت خود را مخفی نگه می داشت. وی با مسافرتهای متعدد خود و با ایراد خطابه های پرشور، از مسلمانان می خواست با اتحاد و همبستگی در برابر مفاسد و حاکمیت دست نشانده و استعماری اروپاییان ایستادگی کنند. در نتیجه، وی توسط دولتهای سرسپرده به هند، پاریس و لندن تبعید شد.همچنین سید در ایران به خواسته ناصرالدین شاه قاجار به دربار رفت ولی وقتی ناصر الدین شاه، سید جمال را برای حکومت خود خطرناک دید، او را به مرز عثمانی تبعید کرد. سید در آنجا بود که نامه بسیار مهم و آتشین خود را خطاب به مرجع تقلید وقت، میرزا محمد حسن شیرازی نوشت و ضمن افشای فساد دربار ناصرالدین شاه، مقدمات نهضت تحریم تنباکو را فراهم آورد. در اواخر عمر، به خواسته سلطان عبدالحمید عثمانی به استانبول رفت و پس از مدتی مورد سوء ظن سلطان قرار گرفت. پس از قتل ناصرالدین شاه توسط میرزا رضا کرمانی که از مریدان سید جمال الدین بود، فشار بر روی سید افزایش یافت و به زندان افتاد. سرانجام سید جمال الدین به دستور سلطان عثمانی مسموم گشت و 19 اسفند 1275 ش. برابر با 5 شوال 1314 در 58 سالگی بدرود حیات گفت. جنازه سید را در حالی که به جز چند نفر، کسی جرأت شرکت در تشییع را نداشت در قبرستانی در استامبول به خاک سپردند، در سال 1324 ش. سفیر وقت دولت افغانستان در ترکیه، دولت لاییک ترکیه را متقاعد کرد که قبر سید را نبش کند و سپس بقایای جسد او را در تابوتی قرار داده و به کابل بردند. تشخیص دردهای اصلی و خمیر مایه های عقب ماندگی جوامع اسلامی و تأکید بر ضرورت درد زدایی و جهل ستیزی از طریق درمان صحیح و ارائه برنامه های اصلاحی و انقلابی، عمده ترین بخشهای تفکر سیاسی و نهضت سریع الانتشار سید را تشکیل می داد. سید، بر اساس یک تحلیل کلی از اوضاع جهان اسلام و به منظور ریشه کن نمودن دردهای اصلی جامعه اسلامی، معتقد بود باید با شجاعت و شهامت به پا خواست و حرکت یکپارچه و آگاهانه ای را آغاز نمود. در هر حال او با نهضت عظیم خود، بیداری مشرق زمین را پایه گذاری کرد. نهضت استقلال هند و انقلاب مشروطه ایران را می توان از آثار جنبش و اندیشه او دانست.

2 – میرزا محمد مهدی خوانساری در حدود سال 1214 ش. (1251ق.) در خاندان علم و فضیلت و دانش، در اصفهان به دنیا آمد. پدر وی میرزا محمد باقر خوانساری، صاحب کتاب گرانسنگ «روضات الجنات» و از فضلا و علمای شیعه زمان و فقیهی اصولی، محدثی توانا، عالمی فاضل، مجتهدی کامل و مفسری زاهد بود. میرزا محمد مهدی، تحصیلات خود را نزد پدر دانشمند و عمویش، سید محمد هاشم چهارسوقی و دیگر بزرگان حوزه علمیه اصفهان پشت سر نهاد و از استادان خود به دریافت اجازه اجتهاد نایل آمد. وی از آن پس به تدریس و تألیف بر قوانین و تعلیقه بر لمعه از آن جمله اند. میرزا مهدی خوانساری سرانجام در نوزدهم اسفند 1284 ش. برابر با سیزدهم ذیحجه 1324 ق. در هفتاد سالگی درگذشت و در جوار پدر، در اصفهان مدفون شد.

3 – بزرگترین آرزوی محمد رضا شاه این بود که اختیار انحلال مجلس را در دست داشته باشد و این فرصت، بیست روز پس از ترور ناموفق او در دانشگاه تهران برایش حاصل شد. شاه پس ازواقعه 15 بهمن به فکر ازدیاد قدرت خود افتاد و بر اثر تلقین اطرافیان، درصدد برآمد در قانون اساسی تغییراتی بدهد. از این رو برای تغییر قانون اساسی، شاه طی سخنانی در تاریخ پنجم اسفند 1327، عنوان نمود که مصمم است برای اصلاح قانون اساسی، مجلس مؤسسان را تشکیل بدهد وی صریحاٌ تأکید کرد که باید مجلس مؤسسان تشکیل شود تا اگر قوه مقننه در اشتباه باشد، شاه توانایی انحلال آن را داشته باشد. او می خواست که امر مطلق باشد و فقط جنبه تشریفاتی شاهی را به دنبال خود نکشد. در این میان، شاه، با خیالی آسوده از نبود جریان مخالف، در نوزدهم اسفند 1327 فرمان تشکیل مجلس مؤسسان را برای اصلاح قانون اساسی صادر کرد و دستور داد با هر نغمه مخالفی به شدت برخورد شود. مهمترین موارد تغییر قانون اساسی عبارت بودند از: سپردن فرماندهی کل قوا به شاه، تشکیل مجلس سنا و سپردت قدرت قانونی انحلال مجلسین به شاه. همچنین در موارد پیشنهادی، الغای رسمیت مذهب جعفری از قانون اساسی نیز مطرح بود که این بند با فشار جمعیت فداییان اسلام از دستور جلسه حذف گردید. در نهایت انتخابات مجلس مؤسسان با سرعت خارق العاده در محیطی نظامی انجام گرفت و روز اول اردیبهشت سال 1328 ش، شروع به کار کرد.

4 – شهید محمد ابراهیم همت در دوازدهم فرودین سال 1333 ش. در شهر قمشه (شهرضا) در استان اصفهان به دنیا آمد. وی پس از اخذ دیپلم، به دانشسرای تربیت معلم اصفهان وارد شد و با اتمام تحصیل و خدمت سربازی، تدریس در مدارس شهرضا را آغاز کرد. محمد ابراهیم پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به عضویت این نهاد انقلابی درآمد و در اوایل سال 1359 برای دفع ناآرامیهای پاوه، راهی این شهر گردید. حاج همت، حدود دو سال در کردستان بود و در این مدت، بیش از بیست عملیات کوچک و بزرگ را فرماندهی کرد. وی از آن پس، راهی جبهه های جنوب گردید و به فرماندهی تیپ محمد رسول الله (ص) رسید. حضور در عملیات بزرگ بیت المقدس و آزادسازی خرمشهر و فرماندهی عملیاتهای رمضان و مسلم بن عقیل نیز در این دوران، روی داد. سرانجام سردار نامدار لشکر 27 محمد رسول الله (ص) در جریان عملیات بزرگ خیبر، در حالیکه کمتر از سی سال داشت به معشوق حقیقی رسید و به لقاء الله پیوست. پیکر پاک این رادمرد بزرگ جبهه های حق علیه باطل پس از تشییعی با شکوه، در گلزار شهدای شهرستان شهرضا به خاک سپرده شد.

5 – عملیات بزرگ بدر با رمز یا فاطمة الزهرا (س) از روز نوزدهم اسفند سال 1363 در جبهه جنوب واقع در هورالهویزه در وسعت تقریبی 1100 کیلومتر مربع با اهداف انهدام وسیع نیروهای دشمن و تصرف و تأمین هورالهویزه و کنترل جاده بصره – العماره و پاسخ به حملات دشمن به مناطق مسکونی ایران انجام گرفت و تا 26 اسفند به طول انجامید. نتایج عملیات بزرگ بدر، تلفات نیروی انسانی: 3200 نفر اسیر، حدود 15000 نفر کشته و زخمی، سایر نتایج: انهدام هفت لشکر دشمن و آزادسازی بخش دیگری از منطقه هوالهویزه به وسعت 800 کیلومترمربع، تجهیزات و امکانات: تانک و نفربر: 250 دستگاه انهدامی، هواپیما: 6 فروند انهدامی، هلیکوپتر: 4 فروند انهدامی، انواع توپ: 40 قبضه انهدامی، 5 قبضه اغتنامی، خودرو: 200 دستگاه انهدامی، رادار رازیت: 4 دستگاه اغتنامی. عملیات بدر، علاوه بر آن که جایگاهی ویژه در ارتقا و رشد ابعاد فکری و عملی سازمان رزم جمهوری اسلامی دربرداشت، دور نمایی را ترسیم کرد که بعدها، فتح فاو، بخشی از حاصل و ثمره آن بود. اما آنچه در عملیات بدر برجستگی داشت عمدتاٌ عبارت بود از: تصمیم و عزم راسخ جمهوری اسلامی جهت تهاجم به دشمن و ادامه نبرد، تحت هر شرایطی مبتنی بر رهنمودهای فرماندهی کل قوا و توانایی و جسارت در بهره گیری از تدابیر و راهکارهای جدید و درهم شکستن خطوط دفاعی دشمن در خط و عمق.

6 – در پی شکستهای مکرر رژیم متجاوز عراق در جبهه های جنگ با ایران، ارتش رژیم بعثی عراق، مناطق مسکونی در شهرهای تهران، قم، اصفهان، شیراز و دیگر شهرهای ایران را مورد حمله موشکهای دوربرد خود قرار داد. رژیم بعث از آغاز حمله نظامی به جمهوری اسلامی ایران، حملات موشکی به مناطق مسکونی شهرها و روستاهای ایران را آغاز کرده بود و موشک باران اسفند 1366 چهارمین مرحله گسترده و شدیدی حمله به مناطق مسکونی محسوب می شد. استفاده عراق از موشک، در نوزدهم اسفند 1366 و موشک باران تهران، وجه تمایز مرحله چهارم جنگ شهرها با مراحل پیشین به شمار می رفت. حملات موشکی به تهران، صرف نظر از موقعیت زمانی آن و اهداف عراق، از ابعاد دیگری نیز حایز اهمیت بود. تا پیش از این، توانایی عراق برای حمله موشکی به تهران به دلیل فقدان موشکهای با برد لازم، مورد تردید بود اما با کمک فنی غرب، برد این موشکها افزایش یافت و این حمله به منزله افزایش فشار برای دستیابی به تحول سیاسی در روند جنگ بود. بر اثر این مرحله از حملات موشکی عراق به شهرهای ایران که حدود دو ماه به طول انجامید، صدها تن از غیرنظامیان که بیشتر آنان را زنان و کودکان تشکیل می دادند، شهید و مجروح شدند. رژیم عراق در جنایات خود بر ضد غیر نظامیان ایران، شیوه های گوناگونی را در پیش می گرفت که حمله به هواپیمای مسافربری، بمباران شیمیایی، حمله به کشتیهای تجاری و تهاجم موشکی به شهرها از آن جمله بود که مورد حمایت پنهان و آشکار ابرقدرتهای شرق و غرب واقع می شد.

7 – دکتر عباس ریاضی کرمانی، منجم و ریاضیدان معروف ایرانی در سال 1286 ش. در کرمان به دنیا آمد و پس از پایان تحصیلات دانشگاهی، عازم فرانسه شد. وی در پاریس موفق به اخذ درجه دکترای نجوم از دانشگاه سورین شد. دکتر ریاضی پس از بازگشت به ایران به تدریس در دانشگاه تهران و سایر مؤسسات آموزش عالی مشغول شد و به مقام استادی نجوم، دست یافت. وی در 1325 ش. اقدام به تهیه تقویم رسمی ایران نمود و تا سالهای آخر عمر خود، روزشمار ایران را محاسبه می کرد. از تألیفات این ریاضیدان و منجم پرتلاش ایران می توان به کتابهای هیأت و نجوم، مقدمه ای بر نجوم عالی و مثلثات کروی، اشاره کرد. دکتر عباس ریاضی کرمانی، سرانجام در سال 1367 ش. در 81 سالگی در تهران بدرود حیات گفت.

مناسبتهای روز هجدهم اسفند ماه

- توقیف جراید، به دستور رضاخان میرپنج (1300 ش.)

- بازگشت «احمد قوام» از سفر شوروی و مذاکره با مقامات این کشور( 1324 ش.)

- اعلام خبر شهادت خاندان حکیم به دست مزدوران خونخوار رژیم بعث عراق (1363 ش.)

- انتخابات پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی (1374 ش.)

1 – یک سال پس از کودتای سوم اسفند 1299 ش، در ابلاغیه وزارت جنگ، رضاخان خود را به صراحت، مسبب اصلی کودتا معرفی کرد. در پی آن، جراید آزادیخواه، به شدت به سردار سپه و حکومت نظامی اعتراض کردند. بار دیگر در هفدهم اسفند، اعلامیه شدیدی از سوی وزارت جنگ صادر شد که مدیران جراید را به واکنش و اعتراض واداشت. در روز هجدهم اسفند، یکی از روزنامه ها، در مقاله بسیار اعتراض آمیزی، به سردار سپه تاخت و اقدامات او را به شدت به باد انتقاد گرفت. به محض انتشار روزنامه، چند قزاق، مأمور توقیف مدیر آن روزنامه شدند که او به محض اطلاع، به سفارت روس پناه برد. برخی دیگر از مدیران جراید نیز از بیم حکومت نظامی به حرم عبدالعظیم رفتند اما هنگامی که امنیت خود را در خطر دیدند به سفارت روس پناهنده شدند. سرانجام کوشش تحصن کنندگان و سفیر روسیه، سردار سپه را به پذیرش لغو حکومت نظامی وارد کرد، هرچند که وی به این تعهد خود عمل نکرد.

2 – با شروع جنگ جهانی دوم و اشغال کشور، توسط نیروهای متفقین، قرار بر این شد که با پایان جنگ، نیروهای اشغالگر خاک ایران را ترک کنند. در این میان انگلستان و آمریکا برای وادار ساختن شوروی به خروج از ایران، نیروهای خود را از کشور تخلیه کرده و شوروی را در برابر مجامع جهانی و فشار افکار عمومی قرار دادند. در این حال، دولت شوروی علیرغم تعهدات قبلی، به حضور در ایران ادامه داد و علاوه بر دخالت در امور داخلی کشور، از خودمختاری از آذربایجان و حزب دمکرات به رهبری سید جعفر پیشه وری نیز حمایت می کرد. این وقایع، به شکایت ایران از شوروی در سازمان منجر گردید. با شکایت ایران، سازمان ملل از دو کشور خواست تا برای حل و فصل کار، از طریق مذاکره، عمل نمایند. از این رو، قوام السلطنه در آخر بهمن 1324 به شوروی سفر کرد. در جریان این مذاکرات، دولت کرملین پیشنهادی 6 ماده ای ارائه نمود که به رسمیت شناختن خودمختاری آذربایجان از سوی ایران و امتیاز تأسیس شرکت مختلط نفت ایران و شوروی برای استخراج نفت شمال، مهمترین مواد آن بود. درخواستهای استعمارگونه شوروی، باعث شد تا قوام السلطنه ضمن تسلیم اعتراض نامه به دولت شوروی، در پایان سفر بیست روزه خود به ایران باز گردد. پس از آن، مسأله حضور نیروهای روس در ایران در شورای امنیت سازمان ملل مطرح گردید و در نهایت با وساطت مجامع جهانی، نیروی اشغالگر در خرداد سال بعد، ایران را ترک کردند. با خروج این افراد، دولت ایران نیز غائله خودمختاری آذربایجان را نیز سرکوب کرد.

3 – در هجدهم اسفند 1363 ش، خبر تکان دهنده کشتار ده تن از علمای بزرگوار حوزه علمیه نجف اشرف منتشر گردید. این افراد، عموماٌ از منسوبین بیت شریف مرجع بزرگوار، آیت الله سید محسن حکیم بودند. در پی اعلام شهادت این عده که مدتها در حبس و بازداشت به سر برده بودند، امام خمینی (ره) با صدور اعلامیه ای، ضمن اظهار تأسف و تأثر از این اقدام جنایتکارانه، تصریح کردند «از جنایتکاری که با اعمال خود، روی مغول را سفید نموده و از خوانخواری که دستش تا مرفق، در خون بی گناهان ایران و عراق فرو رفته، توقع و انتظاری، جز این نیست.» ایشان در ادامه ضمن انتقاد از سکوت مجامعه بین المللی فرمودند: «این گونه اعمال، خوی شیطان صفتان و درندگان منحرف است. تعجب از مدعیان دروغین طرفداران حقوق بشر است که این جنایت پیشگان را در اطراف جهان برای این اعمال تشویق می کنند و به آنان کمکهای تسلیحاتی و تبلیغاتی می کنند. تعجب از سازمانهای عریض و طویل بین المللی است که گاه با گفتار و گاه با سکوت خود، از اینان پشتیبانی می کنند». حضرت امام در بخش دیگری از این پیام متذکر شده اند که: «این ملتهای مستضعف هستند که باید در مقابل ظالمان و جنایتکاران قیام کنند و با اتکا به خدای تعالی، از هیچ قدرتی نهراسند و دست ستمکاران را قطع نمایند.

مناسبتهای روز هفدهم اسفند ماه

 - تأسیس «حزب دمکرات» تبریز توسط روحانی مجاهد شیخ «محمد خیابانی» (1295ش.)

- استعفای «اسدالله علم» از نخست وزیری و انتخاب «حسنعلی منصور» به این مقام (1342ش.)

- درگذشت آیت الله «عبدالرحیم ربانی شیرازی» عضو فقهای شورای نگهبان (1360ش.)

- اعلام رسمی آمریکا مبنی بر خروج عراق از لیست کشورهای تروریست (1360ش.)

- اعترافات مقامات سیاسی و رسانه های گروهی، مبنی بر استفاده عراق از سلاحهای شیمیایی (1362ش.)

- درگذشت استاد«حسین قوامی» موسیقیدان ایرانی (1368ش.)

- درگذشت «احمد عبادی» استاد معاصر موسیقی ایرانی (1371ش.)

- شهادت عالم مجاهد آیت الله «سید محمد صدر» در نجف اشرف توسط دژخیمان بعثی (1377ش.)

- روز جهانی زن

1 – در زمان شیخ محمد خیابانی، اوضاع جهان اسلام و بالاخص ایران، به خاطر دخالتهای بیگانگان از جمله روسیه، انگلیس و آلمان بسیار آشفته و تأسف انگیز بود. در این حال، شیخ محمد خیابانی، روحانی دلاور و آذربایجانی برای قطع ایادی استعمار و مبارزه با بیگانگان و ستمکاران داخلی، در هفدهم اسفند 1295 ش. برابر با 14 جمادی الاول 1335 ق. حزب دمکرات تبریز را به وجود آورد. خیابانی، سازمان سیاسی خود را دمکرات ملی و آذربایجان را آزادستان نامید. با وجود اینکه قیام خیابانی، شورویها را به وسوسه انداخته بود، ولی طولی نکشید که دریافتند رهبر نهضت نه تنها روی خوش به آنها نشان نمی دهد، بلکه نسبت به پیاده شدن قوای شوروی در بندر انزلی، سخت معترض است. شیخ محمد خیابانی در حالی دست به این اقدام زد که مردم، به خاطر فروپاشی حکومت تزاری روس، غرق شادی بودند و خروج نظامیان روسیه از تبریز را آرزو می کردند. خیابانی در این هنگام، دوستان آزادیخواه و مبارز خود را که اغلب دمکرات نامیده می شدند گرد آورد و کمیته ای تشکیل داد و درباره وضع پیش آمده، به تصمیم گیری و سیاستگذاری پرداخت. شیخ محمد خیابانی، نمایندگان فرقه دمکرات و دیگر آزادیخواهان را از سراسر آذربایجان به تبریز دعوت کرد و تشکیلات فرقه دمکرات که از پنج سال قبل تعطیل شده بود، دوباره تأسیس شد.

2 – امیر اسدالله علم که پس از توافق آمریکا و شاه ایران در 28 تیر ماه 1341 به نخست وزیری رسیده بود، سرانجام پس از بیست ماه صدارت به اراده شاه و بدون اعتنا به قوه مقننه استعفا کرد و جای خود را به حسنعلی منصور داد. این استعفا و سپس انتصاب منصور، از نظر سرعت علم در مشروطیت ایران بی سابقه بوده است؛ زیرا در همان روز که علم از کار برکنار شد، منصور به این مقام انتخاب گردید و او که از ماهها قبل مهیّای این منصب بود، در همان روز، وزرای خود را معرفی کرد. از نظر ملت ایران دوران حکومت اسدالله علم، یکی از تاریکترین ایام در روزگار سیاه سلطنت محمدرضا پهلوی است. برگزاری رفراندوم فرمایشی شاه و ملت، حمله به مدرسه فیضیه و بالاخره قیام خونین پانزدهم خرداد 42، از جمله وقایع مهم این دوران می باشند. پس از علم، منصور که مورد حمایت انگلیس و آمریکا بود، بر سر کار آمد و شاه، بار دیگر خوش خدمتی خود را به اربابانش نشان داد. منصور نیز طی دوران صدارتش، زمینه های قانون ننگین کاپیتولاسیون را فراهم آورد و پس از اعتراض امام خمینی (ره) به این مصوبه، آن حضرت را به ترکیه تبعید نمود. سرانجام حسنعلی منصور، اعدام انقلابی شد و بر کارنامه ننگین او، مهر ابطال خورد.

3 – آیت الله حاج شیخ عبدالرحیم ربانی شیرازی در سال 1310 شمسی در شیراز دیده به جهان گشود و از سال 1318 به تحصیلات علوم دینی مشغول گردید. وی، فعالیتهای دینی خود را از سال 1320 با مبارزات سخت علیه فرقه های صوفیه، بابیه و بهاییه شروع کرد و در اثر تبلیغات ایشان، عده بسیاری از بهاییان به دین اسلام مشرف شدند. آیت الله شیرازی از سال 1327 در محضر آیت الله بروجردی، در حوزه علمیه قم به تلمّذ مشغول بود و پس از فوت آیت الله بروجردی، مبارزات سیاسی خویش را علیه رژیم پهلوی آغاز کرد و نخستین فردی بود که مرجعیت امام خمینی (ره) را مطرح نمود.آیت الله ربانی از سال 1349 ش. با مطرح شدن حکومت اسلامی از ناحیه امام خمینی (ره)، درصدد برآمد تا با سازماندهی روحانیون انقلابی و فرستادن آنها به نقاط مختلف کشور، به پرورش کادرهای لازم برای شرکت در یک قیام همگانی و به دست گرفتن پستهای کلیدی در حکومت آینده بپردازد. طولی نکشید که ثمره این فعالیتهای فرهنگی – سیاسی، به صورت هیأتها، جمعیتها و انجمنهای مختلف اسلامی در سراسر کشور ظاهر شد و ایشان در رابطه با هدایت این گروهها به حبس برده شد. ایشان از سال 1342 تا 1357 بیش از 15 بار به زندان افتاد و شکنجه های فراوانی را متحمل شد و حدود 10 سال از عمرش را در زندانهای رژیم طاغوت سپری کرد. آیت الله شیرازی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نماینده امام خمینی در استان فارس و نماینده مردم استان فارس در مجلس خبرگان شد، سپس از سوی امام خمینی (ره) به عضویت فقهای شورای نگهبان درآمد. این مبارز نستوه در نهم فروردین سال 1360 به دست گروهک فرقان، ترور شد ولی این ترور به مجروحیت ایشان انجامید و پس از مدتی در بیمارستان بهبود یافت. این عالم ربانی و مجاهد فی سبیل الله سرانجام در 17 اسفند 1360 در حالیکه برای شرکت در جلسه شورای نگهبان عازم تهران بود، بین راه اصفهان و قم در سانحه ای مشکوک به لقاء الله پیوست و در حرم حضرت معصومه (س) دفن شد.

4 – پیروزیهای متوالی نیروهای اسلام، در جبهه های جنگ در طی عملیاتهای والفجر 5 و 6 و عملیات خیبر، باعث شد تا به دستور شیطان بزرگ، آمریکا و همکاری دولتهای اروپایی همچون انگلستان و آلمان، نظامیان شکست خورده رژیم بعث عراق، آخرین امید خود را که سلاح شیمیایی بود به کار گیرند و با فروریختن بمبهای شیمیایی و سمی در میدانهای نبرد حق علیه باطل، بخت خود را بیازمایند. رژیم بعث عراق و هم پیمانان خارجی آنان، همیشه استفاده از سلاحهای شیمیایی را انکار می کردند اما به دنبال اعزام مجروحان بمبارانهای اخیر شیمیایی به کشورهای اتریش و سوئد برای معالجه و تأیید پزشکان این کشورها مبنی بر استفاده عراق از این سلاحها و نیز دیدار سفرا و کارداران کشورهای جهان در ایران با مجروحین این بمبارانها، مقامات سیاسی و رسانه های گروهی جهان، علیرغم سانسور زیاد، مجبور به اعتراف به استفاده رژیم عراق از سلاحهای شیمایی در جنگ با ایران اسلامی شدند. همچنین آنان تأکید کردند که هیچ گونه توجیهی برای استفاده از این سلاحها در طول جنگ تحمیلی پذیرفتنی نیست. در حالی که این سلاحها، فوق العاده خطرناک و در سطح بین المللی ممنوع می باشند، با این حال، رژیم بعث عراق، بارها آن را در طول جنگ علیه رزمندگان اسلام به کار برده است، اما هرگز نتوانستند اراده ملت مسلمان ایران را در راه جهاد علیه کفر و ظلم، تضعیف نمایند.

5 – استاد حسین قوامی معروف به فاخته، از استادان نامدار موسیقی اصیل ایرانی، در سال 1286 ش. در تهران به دنیا آمد. او آواز را نزد استادان مشهور آموخت و طی چند سال، ردیفها و دستگاههای موسیقی را به خوبی فرا گرفت. استاد قوامی پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز، هنر و دانش خود را در اختیار علاقه مندان موسیقی سنتی ایران قرار داد. از او آثاری به همراه پیانوی محجوبی و دیگر نوازندگان، در دست است. وی در سال 1367 ش، موفق به دریافت نشان درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد. استاد قوامی سرانجام در 17 اسفند 1368 در هشتاد سالگی در تهران درگذشت و در امامزاده طاهر کرج مدفون شد.

6- استاد احمد عبادی، هنرمند و استاد برجسته سه تار و موسیقی اصیل ایرانی، در سال 1283 ش. در تهران به دنیا آمد. وی در کودکی، پدر را از دست داد و تحت تکفل برادرش قرار گرفت. احمد عبادی از نوجوانی به فراگیری موسیقی ایران پراخت و پس از سالها نواخت سه تار، شیوه جدیدی را در نواختن این ساز، ارائه و این شیوه را متداول کرد. استاد عبادی در تعلیم موسیقی به دیگران بسیار کوشا بود و از طریق آموزش پیگیر و تشویق شاگردانش به تمرین و ممارست، موسیقی اصیل ایرانی را رشد و توسعه داد. احمد عبادی معلمی دلسوز و مهربان بود و با سخاوت فراوان، آنچه را در سینه داشت برای هنرجو در کف قرار می داد. او ردیفهای موسیقی ایران را گردآوری کرد و آنها را به شاگردانش آموخت. از استاد عبادی، آثار بسیاری در موسیقی به جای مانده که برای دوستداران موسیقی سنتی ایران، گنجینه ای گرانبهاست. از جمله این آثار، اجرای کوکهای مختلف سه تار است که حاصل هشتاد سال تجربه اوست. استاد احمد عبادی سرانجام در هفدهم اسفند 1371 ش. در 88 سالگی درگذشت

7 – فقیه بزرگوار و عالم مجاهد، آیت الله شهید سید محمد صدر در حدود سال 1321 ش. (1362 ق.) در بیت علم و تقوا و مرجعیت و فقاهت در نجف اشرف به دنیا آمد. وی از دوران کودکی به فراگیری علوم اسلامی پرداخت و در یازده سالگی به لباس روحانیت درآمد. آیت الله صدر در 17 سالگی وارد دانشکده فقه شد و همزمان، دروس انگلیسی، زبانشناسی، تاریخ و جامعه شناسی را فراگرفت. ایشان پس از مدتی در درس خارج حضرت آیات سید ابوالقاسم خویی، سید محمد باقر صدر، سید محسن حکیم و حضرت امام خمینی در نجف شرکت کرد تا اینکه از حضرات آیات شیخ آقا بزرگ تهرانی، شیخ مرتضی آل یاسین، سید عبدالاعلی سبزواری و حاج آقا حسین خادمی اجازه نقل روایت گرفت. وی از آن پس به تدریس سطوح و سپس از سال 1369 ش. به تدریس خارج فقه و اصول و تفسیر دست یازید و شاگردان بسیاری را تربیت کرد. تواضع و فروتنی در حیاتش مشهود بود و به مردم عشق می ورزید. آن مرد بزرگ، نخستین کسی بود که در زمان دیکتاتوری خفقان بار حزب بعث عراق، در مسجد بزرگ کوفه، نماز جمعه را اقامه کرد و در خطبه هایش، به انتقاد از رژیم بعثی پرداخت. وی به توصیه دولتیان عراق مبنی بر دعا و حمایت از حکومت صدام، وقعی ننهاد و در برابر تهدیدات مزدوران بعث، 9 بار به زندان افکنده شد که یک بار آن چهار سال به طول انجامید. آیت الله صدر در طول دوران مبارزه، نمایندگانش را به سراسر عراق فرستاد و با اقامه نماز جمعه و جماعت، جان و امید تازه ای در کالبد و دلهای مردم به وجود آورد. این اقدامات ضد بعثی او بر حکومت گران آمد و سرانجام این فقیه بزرگ را در هفدهم اسفند 1377 برابر با دهم ذیعقده 1419 ق. در 56 سالگی پس از بازگشت از نماز مغرب و عشاء همراه با دو فرزندش به شهادت رساندند. با انتشار خبر شهادت ایشان، موجی از خشم، مردم مظلوم عراق را فرا گرفت و در بسیاری از شهرهای عراق، تظاهرات و قیامهای مردمی برپا شد که با خشونت بی سابقه رژیم، سرکوب گردید.آیت الله سید محمد صدر پس از حضرات آیات میرزا علی غروی تبریزی و شیخ مرتضی بروجردی، سومین شخصیت بزرگ علمی بود که طی یک و نیم سال به دست دژخیمان حزب بعث به شهادت رسیده اند.

مناسبتهای روز شانزدهم اسفند ماه

- رحلت حکیم الهی و عارف بزرگوار «آخوند ملا حسینقلی همدانی» (1272ش.)

- بروز قحطی در ایران در جریان جنگ جهانی اول (1296ش.)

- اعلام قطع روابط ایران و انگلیس توسط وزارت امور خارجه (1367ش.)

- اعدام انقلابی «سپهبد رزم آرا» نخست وزیر «محمد رضا پهلوی» توسط جمعیت فدائیان اسلام (1329ش.)

1 – آخوند ملاحسینقلی همدانی در حدود سال 1202 ق. (1239ش.) در یکی از روستاهای اطراف همدان به دنیا آمد. وی روزگار کودکی را به اقتضای محل سکونت به شبانی گذراند. آنگاه به تهران رفت و پس از فراگیری مقدمات، وارد حوزه درس شیخ عبدالحسین تهرانی معروف به شیخ العراقین شد و دروس معقول را پشت سر گذاشت. آخوند همدانی سپس عازم سبزوار گردید و نزد حاج ملاهادی سبزواری، حکمت و فلسفه را فراگرفت. وی پس از مدتی به نجف اشرف رفت و ضمن حضور در محضر درس فقه و اصول شیخ مرتضی انصاری، بسیاری از تقریرات استاد را به رشته تحریر درآورد. آخوند ملاحسینقلی همدانی همچنین در محضر آقا سید علی شوشتری به سیر و سلوک پرداخت و نزد وی مقام و مرتبتی عظیم یافت. آخوند، به اخلاق و تهذیب نفس توجه تام داشت و علوم ظاهری را بر خلاف اکثر عرفا و متصوفه، حجاب نمی دانست. این عارف بزرگ، از اینکه به عنوان قطب و مرشد، مطرح گردد پرهیز می کرد و تنها خود را بنده ای از بندگان خدا می دانست. در محضر درس عرفان او شاگردان فاضلی پرورش یافتند که شیخ محمد بهاری، سید احمد تهرانی، میرزا جواد ملکی تبریزی، سید جمال الدین اسدآبادی، سید مرتضی کشمیری، سید محسن امین عاملی و ... از بقیه مشهورترند. همچنین از آخوند ملاحسینقلی همدانی، آثاری بر جای مانده که نامه ها و منشأت، تذکرة المتقّین، تقریرات در اخلاق و مناجاتها از آن جمله اند. این عارف بالله، سرانجام در 16 اسفند 1272 ش.(28 شعبان 1311ق.) در هفتاد سالگی جان از قفس تن به در برد و در کربلای معلی به خاک سپرده شد.

2 – به دلیل وقوع جنگ جهانی اول و هجوم ارتشهای بیگانه به ایران و از سوی دیگر در نتیجه بی تدبیری و عدم کفایت سران حکومت ایران، قحطی هولناکی، کشور را فرا گرفت. در آن تاریخ، کشور در نهایت فقر و تشنج به سر می برد و قسمت اعظم کشور در اشغال نیروهای متجاوز بود. در این روزگار، کمبود مواد غذایی به حدی بود که روزانه گروهی از مردم از گرسنگی تلف می شدند.

3 – سپهبد علی رزم آرا در سال 1280 به دنیا آمد و در هفده سالگی وارد مدرسه نظام شد. وی پس از احراز درجه افسری، به اقتضای زمان، در چند زد و خورد داخلی شرکت کرد و به همین دلیل، ارتقای درجه یافت. رزم آرا در سالهای بعد، مدارج ترقی را پیمود تا اینکه پس از تبعید رضاخان به ریاست ستاد ارتش رسید. در زمان صدارت قوام، شاه برای از بین بردن نخست وزیر و سقوط دولت وی، به هر کسی متوسل می شد و به همه وعده صدارت می داد. رزم آرا در زمره افرادی بود که شاه به او وعده نخست وزیری داده بود. رزم آرا با اتکا به قول شاه و با پشت پا زدن به عنایات قوام نسبت به خود، درصدد تضعیف دولت برآمد. وی از آن پس مصمم به احراز صدارت گردید تا اینکه در پنجم تیرماه 1329، فرمان نخست وزیری گرفت. سپهبد علی رزم آرا به عنوان ژنرال ارتش رژیم شاه و عنصر سرشناس دولت استعماری انگلیس هنگامی که به نخست وزیری کشور رسید با ملی شدن صنعت نفت ایران به شدت مخالفت می کرد و قصد داشت با سرکوب نهضت مردم، تا جایی که ممکن است به اربابان خود خدمت کند. خیانتها و انحرافات علنی رزم آرا در سیاست و امور مملکتی سبب شد تا روحانیون و مردم، به مخالفت جدی و صریح با او بپردازند. لذا فداییان اسلام به این تشخیص رسیدند که اگر این عنصر وابسته، از میان برداشته نشود، در نهضت مردم اختلال حاصل می گردد. به همین جهت شهید خلیل طهماسبی از سوی جمعیت فداییان اسلام مأمور ترور رزم آرا گردید و سرانجام وی را در شانزدهم اسفند 1329 ش. به هلاکت رساند. اعدام انقلابی وی در واقع، هشداری به برخی نمایندگان مجلس شانزدهم بود که به دلیل وابستگی به انگلیس، مانع از ملی شدن صنعت نفت در ایران می شدند. به همین جهت، به فاصله کوتاهی پس از حرکت انقلابی اعدام رزم آرا، طرح ملی شدن صنعت نفت در کمیسیون نفت مجلس، مورد تأیید و تصویب قرار گرفت.

4 – چهار روز پس از صدور حکم تاریخی حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر ارتداد و قتل سلمان رشدی، نویسنده کتاب ضاله آیات شیطانی، وی از اینکه کتابش باعث نارضایتی مسلمانان شده است، اظهار تأسف و پوزش کرد. در حقیقت عذرخواهی سلمان رشدی برای ختم این غائله کافی نبود. از این رو، مجلس شورای اسلامی، در نهم اسفند 1367، طی جلسه فوق العاده ای، با اعلام ضرب الاجل یک هفته ای برای انگلیس، هرگونه رابطه سیاسی با لندن را منوط به عذرخواهی مقامات انگلیسی و تجدید نظر در مواضع غیراصولی نسبت به جهان اسلام و کتاب آیات شیطانی نمود. وزیر امور خارجه انگلیس ضمن ابراز تأسف از انتشار کتاب رشدی، خود و دولت متبوعش را جدا از مسؤولیت انتشار این کتاب دانست. اما این اظهارات و موضع گیریها چون فاقد عذرخواهی رسمی و علنی بود، دولت جمهوری اسلامی ایران، در شانزدهم اسفند 1367، در پایان مهلت یک هفته ای روابط سیاسی خود را با انگلستان به طور رسمی قطع کرد.

مناسبتهای روز چهاردهم اسفند ماه

 - درگذشت دکتر«محمد مصدق» نخست وزیر دوران «محمدرضا پهلوی» (1345ش.)

- تأسیس «کمیته امداد امام خمینی» (ره) به دستور آن حضرت (1357ش.)

- حمله گارد «بنی صدر» و منافقان همدست او به مردم مسلمان و حزب الله (1359ش.)

- آغاز هفته احسان و نیکوکاری و روز احسان و نیکوکاری

1 – دکتر محمد مصدق، در سال 1261 ش. در روستای احمدآباد در اطراف تهران به دنیا آمد. وی در سال 1299 ش. به سِمَتهای وزیر دارایی، وزیر خارجه و سپس نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای ملی برگزیده شد، اما پس از آن، برای مدتی از سیاست، کناره گرفت. مصدق در سال 1322 ش. بار دیگر به صحنه سیاست بازگشت و در دوره های چهاردهم و شانزدهم مجلس شورای ملی، برای ملی کردن صنعت نفت ایران تلاش کرد. دکتر محمد مصدق در 29 اسفند 1329 ش، موفق شد تا قانون ملی شدن صنعت نفت ایران را با حمایت جریانهای اسلامی به رهبری آیت الله کاشانی و گروههای ملی در مجلس به تصویب مجلس شورای ملی و سنا برساند. در همین راستا، مصدق در اردیبهشت 1330 برای اجرای این قانون و خلع ید از شرکت نفت انگلیس، نخست وزیر ایران شد. مصدق یک سال بعد به دلیل درخواست به دست گرفتن وزارت جنگ و عدم پذیرش آن توسط محمدرضا پهلوی، بدون مشورت با کسی از مقام خود استعفا داد. شاه نیز بلافاصله احمد قوام را به این سِمَت برگزید. این واقعه، باعث تحریک نیروهای مردمی به رهبری آیت الله سیدابوالقاسم کاشانی گردید و در نهایت با اولتیماتوم آیت الله کاشانی به احمد قوام، برای کنار رفتن از قدرت قیام مردمی 30 تیر 1331 ش. شکل گرفت. دکتر مصدق، از 30 تیر 1331 و روی کار آمدن مجدد، تصور می کرد که مردم تا همیشه از او حمایت خواهند کرد. در نهایت، کار بدانجا رسید که حتی آیت الله کاشانی را از دخالت در امور دولت و سیاست برحذر داشت و به هشدار آن عالم مجاهد در مورد احتمال کودتا علیه دولت توجهی نکرد. از آن سو، چون مصدق موجبات ناراحتی شاه و اروپاییان غربی او را فراهم آورده بود، کودتایی بر ضد مصدق تدارک دیده شد تا آنکه در جریان کودتای 28 مرداد 1332 ش، دولت مصدق به آسانی سقوط کرد و او با عده ای از یارانش دستگیر و زندانی و پس از محاکمه، به سه سال زندان محکوم شد. مصدق پس از طی دوران محکومیت به روستای احمدآباد در غرب تهران تبعید گردید و پس از چند سال تبعید در 14 اسفند در 84 سالگی در آنجا درگذشت و در زادگاه خود به خاک سپرده شد.

2 – سابقه فعالیتهای کمیته امداد خمینی به سالهای قبل از پیروزی انقلاب در حدود سال 1342 باز می گردد که تعدادی از انقلابیون که در زمره یاران امام بودند، مأموریت پیدا کردند به خانواده زندانیان، نیازمندان و مبارزان، رسیدگی کنند. این کمکها تا زمان پیروزی انقلاب ادامه یافت و سه هفته پس از پیروزی انقلاب، این نهاد به دستور امام برای دستگیری از محرومان و مستضعفان و یاری آسیب دیدگان تشکیل یافت. کمیته امداد تاکنون خدمات قابل توجهی در جهت اهداف خیرخواهانه و انسان دوستانه انجام داده و توانسته است کمکهای فراوانی در سراسر کشور به محرومان و آسیب دیدگان بنماید. همچنین کمیته امداد در مواقع ضروری، کمکهای مردمی را به برخی کشورهای اسلامی ارسال می کند. کمیته امداد امام خمینی هم اکنون خدمات گسترده ای را ارائه می دهد که پرداخت وام قرض الحسنه، تهیه جهیزیه برای نوعروسان خانواده های تحت پوشش، کمک به بیماران هموفیلی، کلیوی و تالاسمی، خدمات درمانی و بهداشتی و اجرای بیمه درمانی خانواده های تحت پوشش، ارائه خدمات فرهنگی و آموزشی به دانش آموزان، دانشجویان و طلاب تحت پوشش و نظارت بر فعالیتهای خودکفایی خانواده های تحت پوشش و ... از آن جمله اند.

3 – پس از انتخاب بنی صدر به ریاست جمهوری، وی درصدد حذف نیروهای انقلابی بود که پس از اشغال لانه جاسوسی آمریکا، به عنوان نیروهای خط امام متشکل شده بودند. ولی تحولات جنگ، موقعیت را برای بنی صدر و تحقق اهداف سیاسی او دشوار کرد. او می خواست با خاتمه دادن جنگ، مورد حمایت غرب قرار گیرد و همچنین با بهره گیری از اهرمهای مختلف، حمایت مردم را به خود جلب نماید. علیرغم تلاشهای بنی صدر در سازمان دهی ارتش و اجرای عملیات نظامی به منظور کسب پیروزی سیاسی – نظامی، این اقدامات با شکست و ناکامی همراه شد. لیکن این ناکامی وی، برنامه های دیگری را پیش روی نیروهای شناخته شده مخالف نظام، قرار داد. در این روند، حادثه 14 اسفند در دانشگاه تهران، نشانه سر فصل جدیدی از تلاش ضد انقلاب در داخل کشور محسوب می شد. در این روز در ادامه دشمنیهای بنی صدر و گروهک ضد انقلاب منافقین با یاران اصیل امام خمینی (ره) و نظام جمهوری اسلامی، در مراسمی که به مناسبت سالروز درگذشت دکتر محمد مصدق در دانشگاه تهران برگزار شده بود، بنی صدر در سخنرانی خود، به شخصیتهای انقلاب و نهادهای انقلابی توهین نمود و در راستای اهداف استکبار جهانی سخن راند که با اعتراض امت حزب الله مواجه گردید. پس از آن، گارد شخصی بنی صدر و منافقان مسلح، طی یک برنامه از پیش تنظیم شده، به دستور بنی صدر، به مردم انقلابی حمله کرده و گروه بی شماری را زخمی و دستگیر نمودند. این حادثه، منجر به وقوع حوادث و رخدادهایی شد که سرانجام منتهی به درگیری مسلحانه در داخل کشور و در نهایت شکست ضد انقلاب و حذف آنها از صحنه سیاسی شد.