مناسبتهای روز سوم اسفند ماه

- روز تجلیل از اسرا و مفقودین

- کودتای انگلیسی «رضاخان» (1299 ش.)

- شهادت سردار« حمید باکری» قائم مقام لشکر 31 عاشورا در جزیره مجنون (1362 ش.)

- آغاز عملیات بزرگ خیبر در منطقه هورالهویزه و شمال بصره (1362 ش.)

- درگذشت نویسنده و شاعر بزرگ «ادیب الممالک فراهانی» (1296ش.)

1 – میرزا محمد صادق حکیم، ملقب به ادیب الممالک فراهانی در سال 1239 (1277 ق.) در تهران به دنیا آمد. وی علوم ادبی زمان، را نزد استادان فن، فرا گرفت و پس از چندی در شاعری از اکثر سخنوران عصر خویش پیش افتاد. وی، سرودن شعر را با مدیحه گویی آغاز کرد و لقب ادیب الممالک، از طرف مظفرالدین شاه قاجار به وی اعطا شد. او در سرودن انواع شعر به ویژه قصیده، تبحر داشت و از سبک استادان قدیم، پیروی می کرد. بیشتر سروده های این شاعر برجسته، بیان کننده اوضاع زندگی اجتماعی و مبارزات سیاسی دوران اوست. ادیب الممالک با انتشار روزنامه ادب، در بیداری افکار عمومی ملت ایران و افشای ظلم و فساد حاکمان قاجار، نقشی سازنده ایفا کرد. وی پس از صدور فرمان مشروطه، به سردبیری روزنامه مجلس برگزیده شد و از این راه، خدماتی به ملک و ملت نمود. او با شروع استبداد صغیر، از تهران بیرون رفت و سپس با مجاهدات نهضت مشروطه به پایتخت بازگشت. ادیب الممالک فراهانی را می توان یکی از بنیانگذاران و یا دست کم، از پیشروان شعر متعهد سیاسی در ادبیات فارسی معاصر نامید که در اشعار خود، مشکلات کشور و مردم را منعکس ساخته است. وی همچنین علاوه بر تبحر در ادبیات فارسی و عربی، در حوزه حکمت و فلسلفه و ریاضی و نجوم و ... تخصص داشت و با زبانهای روسی، ترکی، پهلوی و فرانسوی و انگلیسی آشنایی داشت. از ادیب الممالک فراهانی دیوان اشعاری شامل قصاید، غزلیات، رباعیات و ... به جای مانده است. ادیب الممالک فراهانی سرانجام به سوم اسفند 1296 (1336 ق.) در 57 سالگی درگذشت و در حرم عبدالعظیم مدفون شد.

2 – انگلیسیها پس از جنگ جهانی اول، به این نتیجه رسیدند که جهت دستیابی بیشتر به منابع ایران، به ناچار باید کودتایی در ایران انجام دهند تا حکومت سرسپرده ای را بر سر کار آورند. در این راستا، آنان دو مهره وابسته سیاسی و نظامی نیاز داشتند که از این میان، سید ضیاء الدین طباطبایی را به عنوان چهره سیاسی و رضاخان پهلوی را به عنوان چهره نظامی برگزیدند. قبل از کودتا، رضاخان توافق کرد که پس از فتح تهران توسط نیروهای قزاق، مقام نخست وزیری، به سید ضیاء الدین سپرده شود. سرانجام در اوایل اسفند 1299 ش، قوای قزاق به فرماندهی رضاخان از قزوین به سوی تهران حرکت کردند و بدون هیچگونه مشکل جدی، در سوم اسفند، تهران را تصرف نمودند. احمد شاه قاجار از روی ترس و ناچاری، بدون هیچ واکنش جدی، رضا را به عنوان فرمانده کل قوا و همدست وی، سید ضیاء الدین طباطبایی را به سمت نخست وزیری منصوب کرد. در این میان رضاخان به دلیل فرمانبرداری از دولت انگلیس و نیز سرکوب جنبشهای آزادی خواهانه مردم ایران، به عنوان عاملی جهت تمرکز قدرت در کشور و حفظ منافع نامشروع انگلیس، مورد حمایت شدید این کشور بود. چهار سال بعد، رضاخان به پادشاهی ایران رسید و تا سال 1320 ش، مستبدانه از منافع انگلیس در ایران حمایت و حراست کرد. اما در جریان جنگ جهانی دوم، به دلیل گرایش رضاخان به آلمان، انگلیس وی را از پادشاهی خلع و تبعید کرد.

3 – عملیات بزرگ خیبر با رمز یا رسول الله در جبهه جنوب، هورالهویزه و شمال بصره در وسعت تقریبی 200 کیلومتر مربع با هدف تصرف و تأمین جزایر مجنون و بخشی از هورالهویزه از سوم اسفند 62 آغاز شد و تا بیست و دوم اسفند به طول انجامید. در این عملیات، رزمندگان اسلام، در ابتدا با ورود به جزایر مجنون، از اصل غافلگیری و سرعت، بهره گرفته و تعدادی از یگانهای مستقر در جزیره را به هلاکت رساندند. در ادامه، با فشار بی امان سپاه توحید، دشمن بعثی، کیلومترها به عقب رانده شد و نیروهای اسلام با یک حرکت حماسی و باور نکردنی برای دشمن، رودخانه دجله را پشت سر گذاشتند. در روزهای بعد، رزمندگان اسلام در حالی که دشمن به شدت از گلوله شیمیایی استفاده می کرد، با وارد ساختن ضربات سنگین، موفق به پیشروی شده و بعثیان را به عقب راندند. با گذشت دو هفته از شروع عملیات، رزمندگان اسلام موفق شدند تا موقعیت مناطق آزاد شده، از جمله جزایر مجنون را تثبیت کنند و ابتکار عمل را به دست گیرند. این عملیات سرانجام پس از 19 روز نبرد سنگین، با نتایج زیر پایان یافت: تلفات نیروی انسانی دشمن:1140 نفر اسیر و 15000 نفر کشته و زخمی؛ سایر نتایج: به تصرف درآمدن منطقه ای به وسعت بیش از 1180 کیلومترمربع، از جمله جزایر مجنون، تجهیزات و امکانات: تانک و نفربر: 330 دستگاه انهدامی، 42 دستگاه اغتنامی، هواپیما: 6 فروند انهدامی، دستگاه مهندسی: 60 دستگاه اغتنامی، خودرو: 200 دستگاه انهدامی، عملیات بزرگ خیبر با دستاوردهای ارزشمند، از جمله عملیاتهای موفق رزمندگان اسلام محسوب می شود، به نحوی که عراق را مجبور به استفاده گسترده از سلاحهای ممنوعه شیمیایی کرد. با تصرف جزیره مجنون، یکی از حوزه های مهم نفتی در اختیار رزمندگان اسلام قرار گرفت و دشمن را در باز پس گیری آن ناکام گذاشت.